DOLAR 34,3542 0.38%
EURO 37,0218 -0.14%
ALTIN 2.970,74-0,17
BITCOIN %
İstanbul
°

02:00

İMSAK'A KALAN SÜRE

adana haber - agrı haber - haber ajansı - akdag haber - akit tv haber - almanya haber - ana haber bülteni - news haber - ankara haber - arabistan haber - asayiş haber - spor haber - ataköy haber - avrupa gazetesi - avustralya haber - aybastı haber - azerbaycan haber - bağdat haber - bartın haber - başakşehir haber - basın bülten - batum haber - bayburt haber - beykent haber - bilişim haber - boomerang haber - çankırı haber - cnbc haber - cnn haber - dobra haber - doğuş gazetesi - dolunay haber - doruk haber - dünya haber merkezi - ermenistan haber - flash haber - fox haber - fox tv haber - fransa haber - gazete gündem - gaziantep haber - gaziantep haber - giresun haber - global bülten - gümüşhane haber - gümüşhane manşet/a> - gürcistan haber - haber28 haber - 365 haber - 365tv haber - haber60 haber - haber ajansı - haber aktif - best haber - birgün haber - objektif haber - haber özetleri - sizin haber - hakkari haber - hep haber - ığdır haber - ılgın haber - ingiltere haber - internet haber - iskenderun haber - istihbarat haber - kadının sesi haber - kanada haber - kanal24 haber - kanal7 haber - kanal a haber - kanal t haber - kapsam haber - karadeniz haber - karamürsel haber - kazakistan haber - kent haber - kıbrıs haber - kıbrıs tv haber - küçükçekmece haber - maçka haber - madtv haber - magazinpress haber - makedonia haber - malatya haber - megachannel haber - merkez ana haber - muş haber - olay tv haber - öncü haber - özbekistan haber - özgür haber - özlem haber - parti haber - pause haber - polis haber - samsun gazete haber - sandıklı haber - seçim haber - sendika haber - show haber - show tv haber - sivil haber - star tv haber - suriye haber - tatil haber - teşkilat haber - tokat gazete haber - trt1 haber - türkistan haber - tv5 haber - tvnet haber - ultra haber - ulusal bülten haber - ulusal kanal haber - vatan haber - uluslararası haber - yerel bülten haber - yeryüzü haber - zaman haber - adalet haber - adana gündem haber - alem haber - aliağa haber - amasya haber - anadolu manşet haber - ankara güncel haber - antalya haber - antep gazetesi haber - askeri haber - aydın haber - bağcılar haber - basın haber - beylikdüzü haber - beypazarı haber - beyşehir haber - bodrum haber - bomba haber - bozkır haber - cep haber - çeşme haber - denizli gündem haber - doğubeyazıt haber -elbistan haber - erzurum gündem haber - evrensel haber - evrim haber - gaziantep bülten haber - girişim haber - gölbaşı haber - 365 haber - 44 haber - 73 haber - 77 haber - aksiyon haber - arşiv haber - bir haber - channel haber - karadeniz haber - özet haber - port haber - sosyal haber - haber yazıyo - haber yelkeni - hemen haber - istanbul haber - istanbul son haber - kandıra haber - kars manşet haber - kayseri manşet haber - magazin tv haber - merzifon haber - nesil haber - news haber - onay haber - ordu manşet haber - şafak haber - samsun manşet haber - sarıyer haber - sarıyer son haber - sky haber - tarım haber - taşova haber - trabzon manşet haber - video haber - yükseliş haber - zafer haber - küre haber - haber - haber - anadolu haber - antakya haber - çarşamba haber - aksiyon haber - haber turu - ulusal haber - internet gazetesi haber - millet gazetesi haber" - moda haber -organik haber -smart haber -terme haber - zara haber
sponsor reklam
Vakanüvis, eğlence tarihimizi yazdı: Niyet balo, akıbet pavyon!
116 okunma

Vakanüvis, eğlence tarihimizi yazdı: Niyet balo, akıbet pavyon!

ABONE OL
21 Şubat 2024 00:24
Vakanüvis, eğlence tarihimizi yazdı: Niyet balo, akıbet pavyon!
0

BEĞENDİM

ABONE OL
Özel Haber

Eskiler, “Kul kurar, kader güler” demişler.

Son günlerde bir TV dizisi vesilesiyle ortalığı kaplayan “pavyon güzellemeleri”, müzikli eğlence pratik ve mekânları konusunda Türkiye’nin çıktığı yol ile geldiği yer arasındaki çarpıcı farkı ortaya koyuyor.

Osmanlı’nın son devirlerinde başlayıp, Cumhuriyet’in ilk dönemlerinde tavan yapan “Avrupaî eğlence hayatı” hayali, başta Ankara olmak üzere Anadolu topraklarındaki “pavyon eğlencesi”ne dönüştü.

İlk balolar Batı özentisiyle geldi

Osmanlı toplumu, “yavaş bir toplum”du. Dinî hassasiyetler kültürel kodları da belirliyordu. “Eğlence”, sade, sakin ve yerliydi. Osmanlı gündelik hayatında cami, çarşı ve ev her zaman önemli bir yere sahipti. Neredeyse bütün toplumsal aktiviteler de buralarda olup bitiyordu.

Elbette, eğlenceler için de böyleydi. Tabii, dinî hassasiyetler nedeniyle – “Meddaha dalıp da namazı kaçırma” diyen fetvalar vardı – bugün, “eğlence” denilen şeylerle uzaktan yakından ilgisi yoktu o dönemdeki pratiklerin. Eğlence adına hep bilinenler, Karagöz, meddah ve biraz da tulûatla sınırlıydı…

Batılılaşmanın kendini göstermeye başladığı 19. yüzyıldan itibaren ise “hava” değişecekti. Aydınlar ve bürokrasi kadrolarındaki Batı hayranlığı, eğlence anlayışını da dönüştürmeye başlamıştı.

Levantenlerin peşine takılan yerli Osmanlılar da artık Galata ve Pera’da peş peşe açılan meyhane, gazino ve kafeşantanların müdavimi olmuştu.

Buralarda kumar amaçlı bilardo, dama, tavla oynanmaya, bolca içki tüketilmeye, bölgedeki evlerde verilen davetlerde likör, votka, viski ikram edilmeye başlanmıştı.

Halk direndi ama…

Bu gelişmelere karşı Müslüman halkın tutumu ise direnebildiği kadar direnmekti. Hükümet yetkilileri sık sık, yeni açılan gazino, kafe, meyhane gibi içkili yerleri şikâyet eden vatandaş dilekçeleriyle karşılaşıyorlardı.

Bürokratlar, Tanzimat Fermanı’na atıfta bulunarak müsamahakâr davranmaya çalışsa da halk itirazlarında ısrar ediyordu. Aksaray’da bakkal Niko’nun dükkânını meyhaneye çevirmesi, Üsküdar’da bir kahvehanenin meyhane yapılması, Sarıyer Yeniköy’de iskelede meyhane açma girişimine yönelik tepkiler bu türden şikâyetlerdi..

Özellikle mahalle imamları bu tür yerlerin faaliyetten men edilmesi için yoğun bir çaba sergiliyordu. Sık olmasa da mekân kapatmalar görülüyordu

Müşterileri sarhoş edip senet imzalatıyorlardı

Bu arada; kiliseler, vakıf dükkânları meyhanelere kiralıyor, böylece devletin – vakıf malı olduğu için – takibat yapmasının önüne geçmeye çalışıyorlardı. Ancak son tahlilde iki meyhane, üç gazino kapatılsa beş, on tane yenisi açılıyordu.

Gedikli, koltuk, küplü, küfelik adları verilen meyhaneler birbiri ardına açılıyordu. Genç erkeklerden oluşan “meyhane uşakları” türemiş; buralarda günümüzün pavyonlarını andırır biçimde müzikli, oyunlu eğlenceler sergilenir olmuştu.

Kadınlı erkekli karışık eğlencelerin görüldüğü balolar da yaygınlaşmaya başlamıştı. Batılılardan bu eğlenceleri gören Osmanlı ileri gelenlerinden de bazıları benzer toplantıları konaklarında düzenlemeye başlamıştı.

“Baloz” adı verilen yerlerde ise orkestra veya saz takımı sahne alıyordu. Buralarda; müşterilerin masalarında onlara güzel zaman geçirtmek bahanesiyle oturan, gerçekte onların ceplerindeki parayı içki ısmarlatmak için ya da beraberlik vaadi ile soyan kadınlar çalışıyordu.

Sarhoş edilen müşterilerin cebinde ne kadar parası varsa tehditle alınıyor hâttâ hesabın çok üzerinde rakamlar için zorla senet imzalatılıyordu. Dönemde, kalabalık dans gösterilerinin yer aldığı kabareler de yaygınlaşıyordu.

Cumhuriyet döneminin “Dilaver suyu”

Cumhuriyet’in ilanının ardından hız kazanan “Batı tarzı yaşam” oluşturma girişimlerinin, kendisini en baskın biçimde gösterdiği alanlardan birisi de eğlence hayatı olmuştu.

Birinci Meclis’teki muhafazakâr milletvekillerinin çoğunluğu oluşturması, ilk yıllarda eğlence taraftarlarını zorlamıştı. Örneğin, içki yasağını düzenleyen Men-i Müskirat Kanunu, etkin bir şekilde uygulanmıştı.

Ancak bunda da suiistimaller görülüyordu. Öyle ki, Ankara’da içki yasağını uygulamaktan sorumlu polis müdürü Dilaver, bir süre sonra kaçak içki işine girmişti. Tezgâh altından içki arayanlar, “Dilaver suyu var mı?” diye soruyorlardı.

Yasaklamalar sürse de bir süre sonra siyaset ve bürokrasideki kadroların değişimiyle birlikte “Batı tipi eğlence”ye yol verilmişti. Bu politikalar sonucunda Ankara’nın sosyal yaşantısında bir dönüşüm / bölünme yaşanacaktı.

Bu iki sınıf; Cumhuriyet kazanımlarıyla Ankara’ya dışardan gelen ve yeni gelişen modern Batılı yaşamı benimseyen “yabanlar” ile bir “bozkır kasabası”ndan geriye kalan “yerliler”di.

Ankara Kalesi ve çevresi yerlilerin, Cebeci, Kızılay, Yenişehir ve Çankaya ise yabanların mekânlarıydı. Vali Nevzat Tandoğan, çevre köy ve kasabalardan gelen vatandaşların Kızılay’a çıkmasını “köylü kıyafetli” diye yasaklamayı bu yıllarda başlatmıştı.

Şehrin “yeni sahipleri” gazino, bar gibi modern mekânlarda eğlenirken, yerlilerin kamusal alandaki yegâne eğlence mekânları ise muhabbet, cümbüş gibi kapalı işret ortamları ile semt kahveleriydi.

Ankara’nın yeni sakinleri, İstanbul’dan nakledilen Riyaset-i Cumhur İncesaz (Sonradan filarmoni) Orkestrası’nı dinleyip, Ankara Palas’a Avrupa’dan gelen orkestraları takip ederken, yerliler geleneksel eğlencelerine devam etmişti.

Balo düzenlenen mekânlar bugün pavyon oldu

Ulus’un arka tarafları ile Bentderesi’nde de yeni yeni meyhaneler açılmaya başlamıştı. Yine bu bölgenin ilerisine doğru, Keçiören taraflarındaki bağ evleri de 1930’ların eğlence yerleri olarak kullanılmıştı. Buralarda, erkekler toplanır, içki servisi yapılır, dansözler oynardı. Buradaki eğlenceler zamanla kadınlı erkekli karışık hale dönüşmüştü.

Cumhuriyet’in ilk yıllarında; Ulus’un devamında, Roma Hamamı’nın kalıntılarının olduğu bölgede uzunca bir süre, balolu eğlenceler düzenlenen yerler var olmuştu. Tarihin garip bir cilvesi, bu mekânlar zaman içerisinde dönüşerek pavyon olacak; özellikle 1990’ların başından itibaren ise aynı yerdeki Çankırı Caddesi’nde yoğunlaşan ve bugün “Ankara Havaları” ile ünlenen pavyonlar haline geleceklerdi.

– Sevde Harmandar, “19. Yüzyılda İstanbul’da Değişen Eğlence Anlayışı ve Yeni Eğlence Mekânları”, Erzurum Teknik Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Dergisi, Sayı 1, 2020

– Oya Şenyurt, “Mekânın, Zamanın ve Eğlencenin Sınırlarında Osmanlı’da Gazinolar”, Mimarlık ve Yaşam Dergisi, C 6, S. 3, 2021

– Dr. Ömer Can Satır, “Ankara Oyun Havalarının Kısa Tarihi”, Art-e Sanat Dergisi, C. 15, S. 29, 2022

En az 10 karakter gerekli


HIZLI YORUM YAP
Full HD Film izleerzurum escortdedektifdeneme bonusu veren sitelerkıbrıs escorthukuk forumDeneme bonusu veren sitelereryaman escortgüvenilir casino siteleriankara escortDeneme Bonusu Veren Sitelertanıtım yazısıeryaman escortkıbrıs escort bayanDeneme bonusu veren sitelerboya badanadedicated serverporno izlefethiye escortsmm panelsmm panelbahis forumuAdli Sicil Kaydı Silmeantalya ceza avukatı,antalyaboşanma avukatı,ceza avukatıgaziantep escortasayiş haber
deneme bonusu veren siteler kullanıcıların eğlenceli bir başlangıç yapmalarını sağlar. Yeni kullanıcılar, deneme bonusları sayesinde oyunlara giriş yaparken eğlenceli ve keyifli bir deneyim yaşarlar.
bahis siteleri kullanıcılara çeşitli spor dallarında bahis yapma imkanı sunar. Türkiye'de yasal bahis siteleri kadar yabancı bahis siteleri de popülerdir. Güvenilir bahis siteleri, lisanslı ve kullanıcı dostu arayüzleriyle dikkat çeker. Bahis sitelerinde yüksek oranlar ve geniş bahis seçenekleri bulunur.
deneme bonusu veren siteler
deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler deneme bonusu veren siteler